Tuesday, April 29, 2003

An Lá laethúil - an rachaidh sé chun sochair don Ghaeilge?


Siúd is go mba chóir domh áthas a bheith orm go bhfuil an ciorcal cearnaithe againn fá dheoidh, agus nuachtán laethúil á bhunú, níl mé cinnte dáiríribh, an é seo an dóigh is fearr. Bhí mé riamh den bharúil go mba chirte nuachtán a fhoilsiú is a reachtáil i dtimpeallacht Gaeltachta, lena chinntiú go mb'í Gaeilge na Gaeltachta a chleachtófaí sa nuachtán - Foinse laethúil, seachas laethúil.

Ar ndóighe, is féidir go bhfuil mé ag dul thar fóir ag fáil locht ar Ghaeilge na Galltachta agus ag buaireamh fán scoilt eadar an dá Ghaeilge. Ach mar sin féin, cuireann sé isteach orm a laghad slacht a bíos ar an teanga ag cuid mhór de na hiriseoirí a scríobhanns do . Chreid mé riamh gurb í droch-chomhréir na scríbhneoirí Galltachta is príomhchúis leis an drogall a bíos ar na cainteoirí dúchais roimh litríocht, léitheoireacht agus nua-théarmaí na Gaeilge - is é sin, go mbíonn siad drogallach i dtaobh na nua-théarmaí, ós rud é nach bhfaca ná nach gcuala siad iad ach i gcoimhthéacs na Gaeilge miolda maide a chleachtaíonns na Gaeilgeoirí neamhdhúchais. Anois, beidh acmhainn nua Gaeilge ag teacht ar an fhód a mbeidh Gaeilgeoirí na Galltachta ina seilbh, agus is éadócha go mbeidh an misneach choíche i muintir na Gaeltachta a n-úsáid féin a bhaint as an acmhainn seo, toisc nach dtig leofa ach ar éigean iad féin a chomhionannú, iad féin a shamhlú leis an chineál Gaeilge a chleachtófar ar an nuachtán.

Thursday, April 10, 2003

Saddam - an tIamám faoi Cheilt?


Shroich fórsaí na gcomhghuaillithe Bagdad anois, agus an chuma ag teacht ar na cúrsaí go bhfuair siad fáilte sách croíúil ó bhunadh na háite, i ndiaidh an iomláin. Maidir le Saddam, áfach, chan fhuil a thásc ná a thuairisc le fáil - díreach mar a bheadh "Iamám faoi Cheilt" ann. Iad siúd agaibh nach bhfuil a fhios agaibh cad é is "Iamám faoi Cheilt" ann mar rud, seo giobóg eolais le bhur gcur ar bhealach bhur leasa: is coincheap é a bhfuil baint aige le traidisiún na Sítheach ins an Ioslam. Ceann feadhna de chuid na Sítheach atá ins an Iamám, agus i stair an Ioslaim Shíthigh, chuaigh ceal i gcupla Iamám a rabh an-údarás acu i measc lucht a leanstana. Ó nach bhfuarthas a dtásc riamh, ghlac na Síthigh leis nár éag siad ar aon nós, siúd is go rabh an chuma ar an scéal gur feallmharaíodh iad. Is é an chiall a bhain na Síthigh as an scéal ná nach dteachaigh na hIamáim seo ach i bhfolach - le pilleadh aríst, b'fhéidir, an lá is faide anonn ag tabhairt tarrthála do lucht a leanstana in am an ghátair.