Thursday, February 13, 2003

Cad é atá Cearr leis an Lánsaoirseachas?


Mar is dual dó, chuir Mark Rosenfelder s'againn togha líonleathanaigh ar fáil dúinn le leíriú cad é atá cearr leis an lánsaoirseachas - is é sin, an idé-eolaíocht pholaitiúil ar a dtugtar libertarianism as Béarla. Le mo ghéarbharúil féin a chur leis mar ruball: is é an rud atá cearr le gach fealsúnacht ar nós lánsaoirseachais nó Cumannachais, ná go bhfuil siad ag tairiscint fuascailt uileghabhálach nach dtig a chur i gcrích ina hiomlán ach le lámh láidir. An cineál Cumannachais nó Lánsaoirseachais a chleachtaítear - is é sin, an oiread den idé-eolaíocht is féidir a chur i gcrích go praiticiúil - i gcóras daonlathach, is rud eile ar fad é ná geallúintí na hidé-eolaíochta glaine, agus is ar a thorthaí a aithnítear an crann. An té atá ag déanamh a throm-mheabhrú ar idé-eolaíocht uilefhreastalach den chineál seo, go háithrid má tá sé ag útamáil leis an smaoitiú go rachfadh sé leis an ghluaiseacht, ba chóir dó na geallúintí ar fad a ligint i ndearmad: ina áit sin, is fearr cíoradh agus anailís a dhéanamh ar speictream na bpáirtithe polaitiúla atá ann cheana féin, agus ansin freagra a lorg ar an cheist, cad é an toradh a d'fhéadfadh fás ar imbhualadh na seanpháirtithe leis an ghluaiseacht nua.

Rud paradacsúil - nó rud frithchosúil, mura nglacaidh lucht an ghlanteangachais le "paradacsúil" mar fhocal - go bhfuil claonadh inmheánach ins an lánsaoirseachas chun ollsmachtúlachta, fosta. Nuair a bíos na lánsaoirsigh san Fhionlainn ag fáil locht ar na tréithre Sóisialacha inár sochaí, ghní siad dearmad iomlán de gur toradh iad na tréithre seo do pholasaithe a cuireadh i gcrích ar bhealach daonlathach. Na tréithre Sóisialacha nach nglacann siad leofa, bhí siad de dhíth ar na vótálaithe ar tús, agus sin an fáth a bhfuil siad ann. Níl na lánsaoirsigh sásta cead roghnaithe an tSóisialachais a fhágáil ag na daoiní, fiú sa chás gurb é sin an rud féin a roghnóchadh na daoiní. Dá dtigeadh útóipe na lánsaoirseach ar an fhód, bheadh cead ag na daoiní iad féin a eagrú in eagraíochtaí mar ba mhian leofa - ar acht nach mbeadh cuma an tSóisialachais ar an eagraíocht. Ach ós rud é go dtugann na lánsaoirsigh "Sóisialaí" ar achan duine, go praiticiúil, nach mbaineann leofa féin, is é an chéad rud a chaithfidís a chur ar bun lena n-útóipe féin a chosaint ar "athshóisialú" ná fórsa de phóilíní polaitiúla chun cath a chur ar na "Sóisialaithe" - is é sin, aon duine eile seachas iad féin. Is é is toradh don iomlán ná an rud céadna a bhí ins an Aontas Shóibhéadach: saoirse ag achan duine an idé-eolaíocht oifigiúil a roghnú, ós ag lucht leanstana na hidé-eolaíochta oifigiúla is fearr atá a fhios cad é is saoirse ann.